مقاله مدیریت اجرا و نگهداری سیستم‌های آبیاری

پیشگفتار:

هدف از نگارش كتاب حاضر آن است كه با توضیح كامل مراحل مختلف یك طرح، به گردانندگان تشكل های گروهی در زمینه‌ی اجرای وظایف محوله، كمك شود.

الف) طرح توسعه:

طرح توسعه شامل مراحل زیر است:

-        تهیه و جمع آوری اطلاعات

-        فرایند برنامه ریزی و طراحی

-        تشكیل گروه

-        تجهیز گروه

-        و سرانجام امور تكمیلی.

هر یك از مراحل فوق به زیر شاخه هایی تقسیم می شوند. توضیحات كامل مراحل یاد شده در كتاب آمده است.

ب) توضیحاتی درباره‌ی كتابچه راهنما:

در ابتدای هر فصل یكی از مراحل طرح توسعه شرح داده شده و در ابتدای آن كلیاتی از اطلاعات ذیل درج گردیده است:

گروه هدف: در این قسمت مشخص شده كه كدام فرد یا گروه كشاورزی در مرحله‌ی مورد بحث، مسئولیت دارد. گروه هدف می تواند شامل كلیه‌ی كشاورزان یك روستا و حومه‌ی آن، اعضای گروههای ویژه، اعضای شورا، اعضای هیئت مدیره، كارگران فنی حوزه‌ی آبیاری[1] و غیره باشد.

كارمندان مسئول: در این بخش از كارمندانی از موسسات دولتی یا خصوصی نام برده شده كه در مرحله‌ی مورد نظر، مسئولیت خاصی را برعهده دارند.

NGOها: سازمان های غیر دولتی كه در زمینه های خاصی فعالیت دارند.

زمان بندی: مشخص می كند طی چه زمانی پس از اتمام یك مرحله، مرحله‌ی بعدی آن باید آغاز شود.

اهداف اصلی: نتیجه ای است كه طی هر مرحله از طرح توسعه باید حاصل شود.

روش ها: مشخص می كند كه در هر مرحله از چه روشهایی می توان بهره جست. (مصاحبه، گفتگوهای گروهی یا خصوصی، نظرسنجی، سخنرانی، مباحثه، مشاهده و...)

اسناد: در هر مرحله از طرح، اسناد و مدارك خاصی مورد نیاز است.

تجهیزات سمعی بصری: گردانندگان تشكل ها باید در هنگام ملاقات با كشاورزان، از امكاناتی مانند فلوچارت، نقشه، طرح و عكس استفاده كنند. بخصوص استفاده از فلوچارت برای جلب توجه و آموزش كشاورزان، در حین سخنرانی توصیه می‌شود. پس از چند جلسه، بروشور یا اطلاعیه ای كه حاوی خلاصه مطالب باشد، باید بین كشاورزان توزیع شود. در ضمیمه‌ی 2، متن كلیه‌ی اطلاعیه ها و فلوچارت ها درج شده است. وظایف ویژه‌ی گروه‌های آبیاری عبارتند از:

        ·تهیه‌ی یك طرح اجرایی كه شامل جداول توزیع آب آبیاری و الگوی كشت است.

        ·ارایه‌ی كلیه‌ی اطلاعات لازمه، مانند الگوی كشت و نیاز آبی به حوزه‌ی آبیاری.

اطلاعات و دستورالعمل‌ها:

تحت این عنوان و به منظور كمك به گردانندگان تشكل ها در راستای اجرای مراحل طرح، یك سری اطلاعات كلی و دستورالعمل های مهم ارایه شده است.

در این راستا برای بیان موضوعات مختلف ازنمادهای متفاوتی استفاده شده است:

B: اطلاعات مهم و یا دستورالعمل.

O : توصیه به پرهیز از شرایطی ویژه یا عدم انجام كاری خاص.

$: فلوچارت هایی كه توصیه می شود.

?: بروشور/ اطلاعیه ای كه باید توزیع گردد.

`: كپی اسناد و سایر اطلاعاتی كه در ضمیمه آمده است.

ج) ثبت فعالیت ها:

توصیه می شود گردانندگان تشكل ها با استفاده از اطلاعات كلی مربوط به بازدیدها، گزارش هایی تهیه و ارایه كنند. این اطلاعات می تواند شامل نام روستا، تاریخ بازدید، تعداد كشاورزان بازدید كننده، هدف از بازدید، موضوعاتی كه مورد بحث قرار گرفته، تصمیمات گرفته شده وبالاخره سایر اقدامات مقتضی باشد.

[1]  واژه حوزه‌ی آبیاری را به سازمانی اطلاق كرده ایم كه مسئولیت مدیریت سیستم آبیاری را برعهده دارد. البته در مورد ضرورت و امكان تشكیل یك حوزه‌ی آبیاری كلیه سهام داران می توانند تصمیم گیری كنند.