پاورپوینت معماری مسجد جامع كبود تبریز

پاورپوینت معماری مسجد جامع كبود تبریز

مسجد كبود تبریز، فیروزه‌ی اسلام

چنین تصور می‌شود كه ساختمان مسجد كبود به مثابه یادمانی از پیروزی‌های جهانشاه برپا گردیده است، به طوری كه در این خصوص می‌توان به سوره فتح كه به صورت كامل و به شكل برجسته، زینت‌بخش دورتادور بالای شبستان بزرگ می‌باشد، اشاره نمود. نام جهانشاه در كتیبه بالای درب ورودی نقش بسته كه قبلاً روكش طلایی داشته است.

مسجد كبود دارای دو مناره باریك و بلند در منتهی الیه شرق و غرب ضلع شمالی بوده است. در پشت درب ورودی به شبستان بزرگ، یك بیت شعر فارسی به خط ثلث نوشته شده بدین مضمون:

كردار بیار و گرد گفتار مگرد  چون كرده شود، كار بگویید كه كه كرد

تاریخچه

مسجد جهانشاه یا مسجد كبود (گوی مسجد) از آثار ابوالمظفر جهانشاه بن قرا یوسف از سلسله تركمانان قراقویونلو می باشد كه در870 هجری به همت و نظارت  جان بیگم خاتون،زن جهانشاه بن قرایوسف قره قویونلو ،پایان یافته است.

در كتابهای تاریخی،این بنای باشكوه را «عمارت مظفریه»خوانده اند كه مورد توجه ابو المظفر یعقوب بهادر خان قرار گرفت.در این روزگار تبریز در نهایت آبادانی و رونق بود.در نیمه اول قرن یازدهم هجری،كاتب چلبی و اولیا چلبی جهانگردان ترك عثمانی و در نیمه دوم همین قرن،تاورنیه و شاردون جهانگردان فرانسوی از این مسجد دیدن كرده بودند.كاتب چلبی در تاریخ جهان نما می نویسد:

«درگاه مسجد جهانشاه بلند تر از طاق كسری است.بنایی عالی است كه با كاشیهای زیبا آراسته شده،گنبد های بلندی دارد....جامع دل انگیزی است كه هر كس داخل شود دلش اجازه بیرون شدن را نمیدهد.لیكن شیعیان غالب‍ااز رفتن بدان مسجد خودداری میكنند.این بنا با كاشیهای زیبا آراسته شده،گنبدهای بلندی دارد و همه در ودیوار آن با كاشیهای رنگارنگ زینت یافته است»

وجه تسمیح مسجد كبود

در زمان‌ ابومظفر جهانشاه در قرن 9 ه‍.ق ساخته شده و به همین دلیل نام دیگر آن مسجد جهانشاه می‌باشد. مسجدی است تماماً مسقف كه به دلیل عدم رسیدگی و تجربه زلزله‌های متوالی، تخریب شده است. ویژگی منحصر به فرد و محرز این بنا، پیش‌آمدگی پیشخوان مسجد همچون مساجد دیگر مغول و تیموری و همچنین استفاده از كاشی‌هایی به رنگ لاجوردی و آبی در نماسازی است كه به این خاطر به آن مسجد كبود می‌گویند.

معماری مسجد

نمای روبروی مسجد با سردرب كاشیكاری شده،شكوه و جلال بخصوصی دارد.مصالح بنا آجری است.سنگهای ساختمانی نادری در آن به كاررفته است.از بقایای مسجد معلوم می شود كه آجرها با گچ بند كشی شده است.صحن مربع شكل،حوضی برای وضو،شبستانهای اطراف برای درس و همچنین پناهگاه مستمندان،مسجد را تشكیل می دادند.در قسمت جلوی صحن و رو به قبله،بنای اصلی مسجد به پا شده كه محوطه ای محصور،پوشیده ومربع شكل است.فاصله پایه های سقف ضربی آن ، 12 متر است كه بر روی چهار پایه یك محوطه مربع شكل قرار دارد.بالای این بنا گنبدی قرار داشت كه از آجر ساخته شده بود ، كه ریخته است.تزیینات دل انگیز و زیبای متنوع به داخل مسجد اختصاص دارد.كف مسجد كاشیهای براق داشت . شبستان بزرگ محاط به رواق های به هم پیوسته است و از سه سو با طاقنماهایی به رواقهای اطراف خود ارتباط دارد . این شبستان با سقفی ضربی پوشیده شده است كه قطر دهانه آن 17 متر است . تنها خصوصیت جالب این گنبد ساخت آن برروی چهارپایه مربعی است كه این مربع خود به خود به تقارن و تجانس در درون مسجد می انجامد لذا عظمت و زیبایی مسجد را كه طی قرون مختلف به نامهای مختلف خوانده شده است باید به لحاظ معماری خاص آن دانست .

اگرنمازگاه را كه شامل محراب نیز است از بنای اصلی جدا كنیم، مربعی به طول 30 متر به وجود می آید.